Umowa handlowa UE-Singapur i jej wpływ na Polskę

Łukasz Sarek
14 listopad 2019

Co się wydarzyło? 14 listopada Rada Unii Europejskiej ogłosiła decyzję o zawarciu umowy o wolnym handlu pomiędzy Unią Europejską a Singapurem, która wejdzie w życie 21 listopada. UE i Singapur również uzgodniłuy umowę o ochronie inwestycji, która wejdzie w życie dopiero po tym jak zostanie ratyfikowana przez wszystkie państwa członkowskie UE zgodnie z procedurami określonymi w prawie krajowym.

Jakie to ma znaczenie?. Singapur jest najważniejszym partnerem UE w ASEAN przy wartości handlu towarami i usługami ponad 100 mld EUR i interesującym rynkiem z rozwiniętą zamożną klasą średnią. UE obecnie stosuje stosunkowo niskie stawki celne na produkty importowane z Singapuru. Pod względem wielkości importu towarów wpływ nowej umowy będzie raczej ograniczony ale zapisy dotyczące łatwiejszego dostępu do rynków mogą ułatwić europejski eksport oraz handel usługami. Singapur jest istotnym regionalnym centrum handlowym i inwestycyjnym, który może służyć jako wrota do państw ASEAN i innych regionalnych rynków. W niektórych grupach produktów umieszczonych w załączniku D do umowy handlowej może wzrosnąć faktyczny import produktów z państw ASEAN ponieważ niektóre surowce i komponenty z tych państw mogą być traktowane jak pochodzące z Singapuru.

Kontekst. Umowa z Singapurem jest pierwszą tego typu z państwami ASEN i poprzedza podobną umowę z Wietnamem, która jeszcze jest w trakcie procesu legislacyjnego. Umowa może zachęcić inne państwa ASEAN takie jak Tajlandia i Indonezja do przyspieszenia negocjacji z UE. Wejście w życie nowych umów o handlu z inwestycjach z państwami ASEAN może stworzyć stworzyć dobrą alternatywę w stosunku do Chin dla unijnych firm. W efekcie może zwiększyć istotną strategicznie dywersyfikację oraz zmniejszyć zależność UE od Chin w regionie Azji i Pacyfiku. Umowa z Singapurem jest również pierwszym zakończonym zespołem negocjacji handlowych w wyniku którego kwestie handlowe i inwestycje zostały ujęte w oddzielnych porozumieniach, żeby ułatwić i przyspieszyć proces legislacyjny. Negocjacje i podpisanie umów handlowych należy do wyłącznej kompetencji władz unijnych podczas gdy kwestie inwestycji (np. ze względu na zapisy dotyczące rozwiązywania sporów i inwestycji portfelowych) wymagają zgody wszystkich członków UE i ratyfikacji przeprowadzonej zgodnie z przepisami krajowymi każdego z państw członkowskich.

Znaczenie dla Polski.

Według PAIH umowa otworzy nowe możliwości dla polskich przedsiębiorstw i pomoże zbilansować wymianę handlową między obydwoma państwami. Polski eksport do Singapuru według danych GUS spadł w ostatnich latach do 242 mln usd w 2017 i 278 mln usd w 2018 co stanowi zaledwie 1/3 wartości notowanych w latach 2014 i 2015 i stanowi mniej niż połowę wartości polskiego eksportu w 2016. Gwałtowny spadek eksportu jest związany ze strukturą eksportu w latach wcześniejszych a głównym winowajcą jest eksport jednostek pływających, ze względu na spadek zamówień związanych z modernizacją i remontami. Obecnie biuro PAIH w Singapurze otrzymuje dziesiątki zapytań miesięcznie od polskich firm zainteresowanych eksportem do Singapuru. W 2015 r. ponad 900 polskich firm eksportowało towary lub usługi do Singapuru a 77% z nich stanowiły przedsiębiorstwa z sektora MŚP. W 2018 r. głównymi produktami eksportowymi były maszyny i części samochodowe. Zawarcie umowy może przyspieszyć eksport innych grup polskich towarów i usług. Postanowienia umowy mogą również ułatwić eksport polskiego mięsa, gdyż władze singapurskie w odróżnieniu np. od chińskich mogą zaakceptować inspekcje zakładów mięsnych przeprowadzane przez władze unijne zamiast przeprowadzania własnych. Singapur jest regionalnym centrum handlowym, które może służyć jako miejsce promocji polskich produktów np. spożywczych czy płodów rolnych dla tych eksporterów, którzy chcą wejść na inne rynki ASEAN jak Malezja czy Indonezja.